مقدمه
واژه استراتژی Strategy معادل فارسی راهبرد است. تعاریف استراتژی در مفاهیم مدیریتی متنوع است، عناصر کلیدی آن ثابت است: اول شناسایی تواناییها و ضعف‌های خود و رقیب (دشمن) و دوم کسب مزیت رقابتی پایدار (وجه تمایز و برتری). بدیهی است پیدایش علوم و فنون مختلف در پی رفع یکی از نیازهای بشری بوده است به عنوان مثال علم اقتصاد به علت کمبود منابع پدید آمد و به چگونگی توزیع و تخصیص منابع محدود برای نیازهای نامحدود بشر می‌پردازد. علم استراتژیک نیز ابتدا در فضای رقابتی نظامی بروز پیدا کرد و با انقلاب صنعتی و رشد فضای رقابتی و سازمان‌های بین‌المللی و چند ملیتی این علم به حوزة علوم مدیریتی و صنعتی نیز وارد شد. بنابراین طرح مباحث راهبردی در محیط انحصاری، بسته و عدم رقابت بی‌معنا و عبث می‌باشد.
راهبرد در مباحث مدیریتی در حوزه های مختلف اقتصادی، سیاسی، و اجتماعی کاربرد بسیار متداولی دارد و به عنوان یکی از عناصر مهم مرتبط با مدیریت مطرح بوده و اساس تصمیم گیریهای مدیریتی محسوب می شود، به طوری که نمی توان آن را جدای از مدیریت پنداشت، چه بسا مدیریت موفق اغلب حاصل تدوین راهبردهای مناسب است. موضوع راهبردی به لحاظ گستردگی و کاربرد آن در حوزه های مختلف علمی ، مورد توجه و استقبال اندیشمندان قرار گرفته است.
هدف های کلی آموزشی و فعل های رفتاری در حیطه ی روانی-حرکتی
|
فعل های رفتاری |
هدف های کلی آموزشی(مهارت کلی) |
طبقات |
|
تمیز می کند – اشتباه خود را رفع می کند – تمرین می کند – حرارت می دهد –گره می زند – مخلوط می کند– میخ کوبی می کند – به هم می زند – وزن می کند – می پیچد – سفت می کند – بسته بندی می کند – می چیند - |
از ابزار و وسایل تراشکاری آگاهی دارد . از حیث جسمی برای تراشکاری آمادگی دارد . به تراشکاری تا حدودی علاقه دارد . با کمک استاد کار تراشکاری می کند . |
تقلید |
|
سوار می کند – می سازد – اره می کند – آسیاب می کند – خمیر می کند – می پزد – می دوزد – می بافد –تیز می کند – رنگ می کند –سمپاشی می کند – درو می کند– مسواک می زند – ناخن می گیرد - |
به تنهایی تراشکاری می کند .به تنهایی نقاشی ساختمان را انجام می دهد . به تنهایی می سازد . |
اجرای مستقل |
|
با مته سوراخ می کند –آب بندی می کند – فنر ساعت را جا می اندازد – لحیم می کند – صحافی می کند – رفو می کند – گچ کاری می کند –کاشی کاری می کند – حدیده می کند – سیم کشی می کند - |
با دقت مولد را سیم پیچی می کند . با دقت رادیو را تعمیر می کند . با دقت جوشکاری می کند . |
دقت |
|
با چرخ خیاطی می دوزد-آبشار می زند- شنا می کند- شیرجه می رود- اسکی می کند – دوچرخه سواری میکند- سر میخورد –ویولون میزند – تیراندازی می کند . |
با هماهنگی چشم و دست مجسمه می سازد . با هماهنگی چشم و دست چکش زنی می کند . با هماهنگی چشم و دست وگوش ارکستر را رهبری می کند. |
هماهنگی حرکات |
|
همزمان ترمز وکلاچ را فشار می دهد – (با مهارت)چرخ خیاطی را به کار می اندازد-(با مهارت)میسازد– (با مهارت)سواری میکند- (با مهارت)تعمیر میکند. |
بامهارت رانندگی میکند. بامهارت با تراکتور شخم می زند. بامهارت قالی می بافد. |
عادی شدن |
هدف های کلی آموزشی و فعل های رفتاری هر طبقه در حیطه ی عاطفی
|
فعل های رفتاری |
هدف های کلی تربیتی |
طبقات |
|
می پرسد – انتخاب می کند – دنبال می کند – قرار می دهد – نام می برد – اشاره می کند – توصیف می کند –مشخص می کند – با دقت گوش می دهد – شوال می کند – می نشیند – ارائه می دهد - |
نسبت به اهمیت یادگیری آگاهی نشان می دهد . نسبت به نیاز های انسان و مسائل اجتماعی حساسیت نشان می دهد . با دقت به فعالیت های کلاس توجه می کند . |
دریافت |
|
پاسخ می دهد – کمک می کند – موافقت می کند –اجابت می کند – پیروی می کند– بحث می کند – تبریک می گوید – اجرا می کند – تمرین می کند – می خواند – گزارش می دهد - |
قوانین مدرسه را رعایت می کند . برای انجام کاری ویژه داوطلب می شود . از مطالعه ی شعر و ادب لذت می برد . |
واکنش |
|
کامل می کند – پیشقدم می شود – دعوت می کند –ملحق می شود – پیشنهاد می کند – سهیم می شود – کار می کند – مطالعه می کند – تحسین می کند – تشکر می کند |
به نقش علم در زندگی روزمره ارج می نهد . نسبت به رفاه و آسایش دیگران علاقه نشان می دهد . خود را در قبال پیشرفت اجتماعی متعهد می داند . |
ارزش گذاری |
|
طرفداری می کند –تغییر می دهد – تنظیم می کند– تلفیق می کند – مقایسه می کند – تعمیم می دهد – تعدیل میکند – تغییر می دهد – اصلاح می کند – منظم می کند –سازمان می دهد – ربط می دد –ترکیب می کند - |
نقش برنامه ریزی منظم در حل مسائل را می شناسد . مطابق تواناییها ،علایق و اعتقادات خوبش برنامه ای برای زندگی خود تدوین می کند . |
سازمان بندی |
|
تمیز می دهد – تحت نفوذ قرار می دهد – کیفیت چیزی را تعیین می کند –تجدید نظر می کند – خدمت می کند – ممیزی می کند – گلچین می کند – داوری می کند –قضاوت می کند 0 |
برای انجام کار مستقل از خود اعتماد به نفس نشان می دهد . در فعالیت های گروهی عملا همکاری می کند . عادات خوب بهداشتی را حفظ می کند . |
تبلور |
هدف های کلی آموزشی و فعل های رفتاری هر طبقه در حیطه ی شناختی
|
فعل های رفتاری |
هدف کلی آموزشی(نتایج یادگیری |
طبقات |
|
تعریف می کند –توصیف می کند–مشخص میکند– فهرست میکند – نام می برد – تکرار می کند – جور می کند – نسخه برداری می کند - |
اصطلاحات متد اول را می داند. مفاهیم اصلی را می داند.روش ها را می داند. |
دانش |
|
مثال می زند–حل میکند – ترجمه می کند – برگردان می کند – تمیز می دهد –تخمین می زند – توضیح می دهد – بسط می دهد – تعمیم می دهد – بازنویسی می کند –خلاصه می کند – پیش بینی می کند - |
اصول را می فهمد . تئوریها را می فهمد . قوانین را می فهمد . |
درک و فهم(فهمیدن) |
|
تغییر می دهد – محاسبه می کند – نمایش می دهد –کشف می کند – اندازه گیری می کند – کنترل می کند - |
مفاهیم را در موقعیت جدید به کار می برد . قوانین و نظریه ها را در موقعیت های عملی به کار می برد . |
کاربرد |
|
به اجزا تقسیم می کند –با نمودار نشان می دهد – مجزا می کند – تجزیه می کند –تفکیک می کند – جدا می کند –هجی می کند - |
ساختار یک اثر هنری را تجزیه و تحلیل می کند . جداول و نمودارها را تجزیه و تحلیل می کند . یک متن ادبی را تجزیه و تحلیل می کند . |
تجزیه وتحلیل |
|
طبقه بندی می کند – در هم می آمیزد – انشا می کند –تجدید نظر می کند – باز نویسی می کند – سخنرانی می کند –داستان می نویسد – شعر می سراید – تجدید سازمان می کند .مدون می کند – نمودار تهیه می کند – گروه بندی می کند - |
اصول و قواعد را با یکدیگر ترکیب می کند . طرح جدیدی ابداع می کند . مطالب را با یکدیگد ترکیب می کند . |
ترکیب |
|
ارزیابی می کند – مقایسه می کند – نتیجه گیری می کند –مقابله می کند – انتقاد می کند –تفسیر می کند – ربط می دهد –قضاوت می کند – داوری می کند - |
یک اثر هنری را ارزشیابی می کند . روش های تدریس را ارزشیابی می کند . قوانین یادگیری را ارزشیابی می کند 0 |
ارزشیابی |
مقدمه:
هدفهای حیطهی شناختی، بر یادآوری یا بازسازی اموری تاکید میکند که آموختن آن ها ضروری است. مثلاً در حل یک مسألهی فکری، فرد باید نخست مسألهی اصلی را تشخیص دهد، سپس مطالب داده شده را مرتب کند و آن ها را به نظریهها، روشها و الگوهایی ربط دهد که یاد گرفته است. به بیان سادهتر، هدفهای شناختی با آنچه شاگرد باید بداند و بفهمد، سروکار دارد. در این حیطه، هدفها، از سادهترین سطح شناخت به پیچیدهترین، و از امور ذاتی محسوس به امور معنوی و غیرمحسوس مرتب شده است. هدفهای یادگیری در حیطهی شناختی بر اساس طبقهبندی بلوم، شامل شش سطح می‌باشد: شناخت، فهمیدن، به کاربستن، تحلیل، ترکیب و ارزش یابی
مثال سئوالات علوم درحیطه شناختی
1- طبقه دانش:
- عنصر را از دیدگاه دالتون تعریف کنید.
- قانون بازتاب نور را بیان کنید.
- سیارات داخلی(زمین مانند) را به ترتیب از داخل به خارج نام ببرید.
2- طبقه فراگیری(درک و فهم):
- کتری کاملاً پر آب روی اجاق،با گرم شدن سر می رود.با توجه به این مطلب مفهوم انبساط را توضیح دهید.
- در مقابل یک آینه تخت بزرگ ایستاده اید و بدقت به تصویر خود در آینه نگاه میکنید.تصویر شما چه ویژگیهایی دارد.
- صفات اکتسابی ارثی می شوند.این جمله لامارک را درباره تغییر گونه های جانداران توضیح دهید.
3- طبقه کاربرد(بکار بستن):
- می دانید انبساط مس از آهن بیشتر است. از این واقعیت چگونه می توانید برای ساختن دما پا استفاده کنید.
- با توجه به چگونگی ایجاد تصویر در آینه های تخت،نحوه ساختن پیرابین و چگونگی عملکرد آنرا توضیح دهید.
- یک دیلم در اختیار دارید. چگونه می توانید حداکثر استفاده از آنرا برای جابجا کردن سنگهای بزرگ ببرید.
4- طبقه تجزیه و تحلیل:
- تبخیر مایعات یک تغییر گرما گیر است. با توجه به این مطلب نحوه عملکرد یک کولر آبی را شرح دهید.
- یک خفاش نابینا در تاریکی شب چگونه قادر به شکار حشرات است؟ نحوه عملکرد شکار کردن این جاندار را مرحله به مرحله توضیح دهید.
- در اهرمهای نوع اول می توان جای تکیه گاه را تغییر داد. با توجه به این مطلب روشهای استفاده از این نوع اهرم را با رسم شکل ساده و بیان مثال توضیح دهید.
5- طبقه ترکیب:
- باز کردن در یخچال باعث روشن شدن موتور آن می شود. این موضوع را چگونه میتوان توضیح داد.
- با توجه به قوانین مربوط به شکست نور و پاشیده شدن نور در اجسام شفاف توضیح دهید که رنگین کمان چگونه تشکیل می شود.
- با مقایسه نقشه های مختلف کره زمین از نقاط زلزله خیز،آتشفشانهای فعال،رشته کوههای جوان و رشته کوههای میان اقیانوسی با یکدیگر،چه اطلاعاتی استنباط می کنید. آنها را تفسیر کنید.
6- طبقه ارزشیابی(قضاوت):
- یک کارخانه نبات سازی میخواهد بلورهای نبات درشت تر و با کیفیت بیشتر تولید کند. با ارائه پیشنهادات خود و توضیح آنها مدیر کارخانه را در این باره یاری کنید.
- به نظر شما جنس کوههای منطقه ای که در آن زندگی می کنیم از چه نوع سنگهایی است و چگونه تشکیل شده اند.
- جانداران گوناگون روشهای متنوعی برای تولید مثل بکار می برند.به نظر شما روش تولید مثل کدام گروه از جانداران کارآمد تر از بقیه است. هر دلیلی را که می آورید تفسیر کنید.
مهارتهای زندگی قدرت سازگاری افراد را بالا می‌برد، شخص میتوان مسئولیت‌های اجتماعی و شخصی زندگی را بهتر بپذیرد و توانمندی‌هایش را بروز دهدو از آسیب‌های ناشی از ناتوانی در حل مشکلات در امان بماند.
الگوی تدریس - الگوی عمومی تدریس (3)
انواع روش های تدریس
الگوی حل مسأله (problem-solving model)
در این الگو، شاگردان با بهره گیری از تجارب و دانسته های پیشین خود، درباره رویدادهای محیط خود می اندیشند تا مشکلی را که با آن مواجه شده اند به نحو قابل قبولی حل کنند.
