یادگیری الکترونیکی چیست؟

یادگیری الکترونیکی واژه بسیار گسترده ای است و تعاریف گوناگون و مختلفی در رابطه با آن وجود دارد.اما جامع ترین و در عین حال کوتاه ترین تعریفی که می توان از این واژه ارائه داد عبارت است از:هرنوع یادگیری  یا آموزشی که با کمک انواع مدیا های الکترونیکی انجام گیرد.در واقع یادگیری الکترونیکی استفاده از پیشرفتهای تکنولوژیکی برای فعال کردن و توانمند کردن افراد در جهت یادگیری فارغ از زمان ومکان است.یادگیری الکترونیکی استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در پروسه  آموزش است.  لذا رشد آموزش الکترونیکی به طور مستقیم، به میزان دسترسی به فن آوری اطلاعات و ارتباطات بستگی دارد

واژه یادگیری  الکترونیکی  در توصیف انواع محیطهای آموزشی زیر استفاده می شود:

آموزش مبتنی بر وب ،آموزش مبتنی بر اینترنت   ،آموزش مبتنی بر کامپیوتر ،سیستم های الکترونیکی پشتیبانی از عملکرد ،آموزش مبتنی بر تکنولوژی ،   یادگیری آنلاین،  یادگیری از راه دور  ، یادگیری مجازی ، آموزش از راه دور

موارد بالا نشان دهنده استفاده ازفن آوری ارتباطات و اطلاعات در پروسه آموزش در دو حالت معروف آموزش همزمان و آموزش ناهمزمان است.

انواع آموزش الکترونیکی                                     

- آموزش الکترونیکی به روش خود آموز و فردی در شرایط آفلاین

 در این روش فرد یادگیرنده با استفاده از منابع یادگیری مانند پایگاه داده یا یک کامپیوتردرحالی که به اینترنت متصل نیست به کمک دیسکت ، سی دی، یا دی وی دی به محتوای دروس دسترسی پیدا می کند

- روش  خود آموزدر شرایط آنلاین

در این روش فرد یادگیرنده از طریق آنلاین وبا اتصال به اینترنت به منابع و محتوا دسترسی پیدا می کند.

-آموزش الکترونیکی به روش گروهی همزمان

 در این روش گروهی از یادگیرندگان همزمان با هم و در یک زمان مشخص به اینترنت  متصل می شوند و از طریق کنفرانس مبتنی بر متن یا ویدئو کنفرانس یا چت صوتی یا نوشتاری و اخیرا هم از طریق شیکه های اجتماعی با هم ارتباط برقرار می کنند.

- آموزش الکترونیکی به روش گروهی نا همزمان

در این روش نیز افراد از طریق اینترنت اما نه دریک زمان مشخص بلکه در زمانهای مختلف  از طریق ارسال ایمیل و به کمک سیستمهای مدیریتی یادگیری با یکدیگرارتباط برقرار می کنند.

 -ترکیب آموزش سنتی و آموزش مجازی

در این روش یادگیرندگان عضویک شبکه یادگیری می شوند که درآن شبکه، محتوای دروس معمول را که در یک کلاس سنتی و متداول، تدریس می شود به روش مجازی نیز دریافت می کنند. در این شرایط،  یادگیرنده می تواند در کلاس درس وارد شبکه شود در عین حال بیرون از کلاس درس هم از این شبکه استفاده کند.

ویژگی های آموزش الکترونیکی

الف) خود آموزی. یادگیرنده می تواند زمان آموزش و سرعت و کند شدن طول دوره یادگیری را بر اساس توانایی های خود اتنخاب کند.

ب) انعطاف پذیری. یادگیرنده اجازه دارد تا محتوا و ابزارهای مناسب با سطح مهارتش را انتخاب کند.  نیازهای و ترجیهای یادگیرنده در اولویت است(تطبیق آموزش آنلاین با یادگیرنده). یادگیرنده می تواند از میان تعداد زیادی ازمعلمان، معلم خود را انتخاب کند در عین حال  می تواند تصمیم بگیرد بدون معلم  آموزش ببیند. همچنین، یادگیرنده می تواند در بین طیف گسترده ای از دوره های آموزشی حق انتخاب داشته باشد.در عین حال، امکان مطالعه آنلاین  یا دانلود محتوای آموزشی برای او وجود دارد.

 ج) یادگیرنده محوری

نتیجه ویژگی انعطاف پذیری در این نوع یادگیری، به وجود آمدن ویژگی دیگری به نام یادگیرنده محوری است. همان طور که در موارد بالا به وضوح مشخص است این یادگیرنده است که نقش اساسی را در آموزش و یادگیری بر عهده دارد.

د) حذف موانع جغرافیایی. در این روش، نیازی به حضور فیزیکی افراد وجود ندارد.

ه) مستقل از زمان، مکان و افراد بودن. ویژگی آخر، تمام موارد بالا را در خود نهفته دارد. اگر ما بخواهیم ویژگی آموزش الکترونیکی را به اختصار در سه واژه بیان کنیم، می توان به این سه کلید واژه (استقلال از زمان، مکان و افراد) اشاره کرد.

.
 سطوح آموزش الکترونیکی
آموزش الکترونیکی در چهار گروه عمده طبقه بندی می گردد. گروه های فوق سطوح متفاوت آموزشی از ابتدایی تا سطوح پیشرفته را تضمین می نمایند:
 پایگاه های دانش.

پایگاه های دانش و اطلاعات خود بعنوان یک آموزش واقعی در نظر گرفته نمی شوند. بانک های اطلاعاتی شکل اولیه ای از آموزش الکترونیکی می باشند. بانک های اطلاعاتی فوق را می توان در سایت های نرم افزاری متعدد، در اینترنت مشاهده نمود. بانک های اطلاعاتی با یک روش سیستماتیک قادر به ارائه توضیحات و راهنمائی های ضروری در ارتباط با سؤالات مطرح شده در رابطه با نرم افزار می باشند. در این راستا دستورالعمل های لازم بمنظور انجام عملیات خاص توسط یک نرم افزار بصورت مرحله به مرحله در اختیار متقاضیان قرار می گیرد.بانک های اطلاعاتی فوق ، اغلب بصورت متعامل با کاربران خود ارتباط برقرار می نمایند. مثلاً« کاربران می توانند کلمات مورد نظر خود را در بخش مربوطه تایپ تا زمینه جستجو در بانک اطلاعاتی فراهم گردد. در این راستا امکان انتخاب موضوع مورد علاقه بر اساس لیست های مرتب شده (موضوعی و یا الفبائی) نیز وجود دارد.
 حمایت فنی online:

حمایت online نیز نوع خاصی از آموزش الکترونیکی بوده که در مواردی شباهت هائی با پایگاه های دانش ، دارد. برای پیاده سازی حمایت های فنی online ، از روش های متعددی نظیر: تالارهای مباحثه ، اتاق های گفت وگو ، سیستم های BBS ، پست الکترونیکی و یا ارسال پیام فوری و زنده، استفاده می شود. سیستم های فوق تعامل بمراتب بیشتری را نسبت به پایگاه های دانش با مخاطب ، برقرار می نمایند.
 آموزش نامتقارن:

این سیستم در آموزش های اولیه الکترونیکی استفاده می گردید. در روش فوق امکان خود آموزی با محوریت فراگیران فراهم می گردد. برای پیاده سازی و اجرای سیستم فوق از امکانات و روش های متعددی نظیر: آموزش های مبتنی بر CD-ROM ، اینترانت و یا اینترنت استفاده می گردد.
دستیابی به مجموعه ای از دستورالعمل ها به منظور انجام یک عملیات خاص از طریق سیستم های BBS ، گروه ها و تالارهای متفاوت مباحثه و پست الکترونیکی نمونه هایی از امکانات ارائه شده توسط سیستم های فوق می باشند. در برخی موارد سیستم های فوق، به صورت کاملاً خود آموز بوده و از لینک های خاصی برای مراجعه به منابع متفاوت استفاده می گردد. دراین نوع سیستم ها، از مربیان آموزشی که به صورت زنده فعالیت های آموزشی فراگیران را مدیریت می نمایند ، استفاده نمی گردد. چارچوب و ساختار ارائه موضوع و محتوای اغلب بصورت خودآموز با هدایت لینک های تعریف شده در موضوعات متفاوت است.
 آموزش همزمان

آموزش همزمان بصورت بلادرنگ با کمک یک مربی آموزشی که بصورت زنده ناظر همه فعالیت های آموزشی فراگیران است انجام می گیرد. در سیستم فوق ، فراگیران با ورود به کلاس مجازی ، قادر به برقراری ارتباط مستقیم با مربی و سایر فراگیران موجود در کلاس خواهند بود. در این نوع آموزش الکترونیکی،همه ویژگی های یک کلاس درس به صورت مجازی شبیه سازی و در اختیار مربی و فراگیران قرار می گیرد. مثلاً می توان بصورت مجازی دست خود را برای سؤال کردن بالا برده و یا حتی از یک تخته سیاه مجازی استفاده و محتویات نوشته شده بر روی آن را مشاهده نمود. جلسات آموزشی ممکن است صرفاً در حد و اندازه یک جلسه بوده و یا هفته ها ، ماه ها و یا حتی سال ها، بطول انجامد. این نوع آموزش ها معمولاً از طریق وب سایت های اینترنت ، کنفرانس های صوتی و یا تصویری ، اینترنت تلفنی انجام می گیرد.

مزایای آموزش الکترونیک

سهولت و حمل آسان، کاهش هزینه هاهم برای شرکت کنندگان هم برای ارائه دهندگان،آموزش مداوم  ،دوره های انفرادی،دوره های گروهی، یادگیری انواع  مهارت های جدید،بالا بودن میزان یادگیری مشارکتی و گروهی،راحت تر و آسان تر بودن محیط یادگیری ، درک و برداشت درست ازمحتوا از طریق یادگیری شخصی،بالا بردن میزان انگیزه یادگیرنده (انگیزه دهی)،دسترسی تعداد بیشتری ازافراد به کلاس درس و دورهای آموزشی، تعامل و همکاری  بیشتر بین یادگیرنده ها،افزایش مهارتهای استفاده از کامپیوتر و اینترنت .

سایت : www.blogfa.com